Sri Lanka: Het geheim van Ceylon thee

Een krappe 150 jaar later zijn ruim een miljoen mensen op Sri Lanka werkzaam in de theesector en is het eiland de vierde grootse theeproducent wereldwijd.

In het Centraal gebergte van Sri Lanka liggen de beroemde theegebieden Nuwara Eliya, Uva Highlands, Dimbula, Uda Pussellawa en Kandy. De hoogte, luchtvochtigheid, temperatuur en neerslag zijn ideaal voor de productie van topkwaliteit thee: bloemig en complex aromatisch. In het zuidwesten vinden we de lager gelegen theegebieden zoals Ruhuna, met de theeplantages rond Ratnapura, Balangoda en Galle. De theeplantages in dit gebied leveren een volle, krachtige thee.

Simon Lévelt heeft al vele decennia een intensieve samenwerking met het theebedrijf Finlays Colombo. Wij delen dezelfde visie op het gebied van duurzaamheid; mooie theekwaliteiten, geproduceerd met zorg voor mens en milieu. Finlays beheert theeplantages in de beroemde theegebieden van Nuwara Eliya en UVA Highlands.

Nuwara Eliya, Court Lodge Tea Estate

We gaan op bezoek bij Court Lodge Tea Estate, een van de toptuinen van Nuwara Eliya. Bij de ingang tonen kleurrijke borden dat Court Lodge grote waarde hecht aan de bescherming van de natuur en het milieu. De theeplantage heeft een aantal keurmerken, zoals Rainforest Alliance en Utz Certified, en maakt deel uit van het Ethical Tea Partnership, een internationaal samenwerkingsverband voor een duurzame theesector.

De theevelden staan er mooi en gezond bij, beschermd onder de schaduwbomen. Het blad van de schaduwbomen filtert het zonlicht zodat de theestruiken beschermd worden tegen de felle zon, maar toch voldoende licht krijgen. Door de ligging in het noordoosten van het centrale gebergte zijn de weersomstandigheden ideaal. Het is tamelijk koud, waardoor er vrijwel geen plagen voorkomen op de theevelden.

In de keurkamer van Court Lodge hangt een reeks onderscheidingen, gewonnen op nationale theeconcours. De fabrieksmanager Mr. Ruparatne en zijn assistent, Mr. Hemantha, vertellen vol trots dat de thee van Court Lodge niet alleen vele onderscheidingen heeft gewonnen, maar ook op de theeveiling in Colombo tegen de hoogst geboden prijzen wordt verhandeld.

Op Court Lodge wordt bij uitstek de typische smaak geproduceerd waardoor Nuwara Eliya haar faam heeft gekregen. In Nuwara Eliya kan het gehele jaar thee worden geoogst, maar de maanden januari, februari en maart, en de maanden juli en augustus zijn de seizoenen voor de beste kwaliteit. Het koele bergklimaat in combinatie met de stevige wind maken het theeblad droog. Theeblad met een laag vochtgehalte is het ideale beginpunt om na de juiste verwerking te resulteren in deze mooie thee uit Nuwara Eliya: ‘A light, bright cup!’, met uitzonderlijke kruidige tonen van eucalyptus en wilde mint, de evenwichtige kracht en body maken dit een geliefde thee.

Dimbula, Stockholm Tea Estate

Het is half acht in de ochtend als Rajambal Sellen haar huis verlaat en op weg gaat naar de theevelden op Stockholm Tea Estate. Het is de laatste week van maart en het seizoen waarin de mooiste kwaliteit van de Dimbula thee wordt geproduceerd loopt ten einde. Samen met haar 20-jarige dochter, Saromila, plukt Rajambal tot half elf het verse theeblad in de velden. Dan gaan de pluksters met hun oogst naar het verzamelpunt en brengen de ochtendpluk naar de theefabriek.

Rajambal woont al twintig jaar met haar gezin op Stockholm Tea Estate. Haar vier kinderen zijn er geboren. Drie van haar kinderen hebben inmiddels ook werk gevonden op de theeplantage. Haar oudste zoon Amassi werkt op de theeplantage als assistent opzichter. De tweede zoon Sarat is chauffeur, hij rijdt op een van de vrachtwagens van de theefabriek. Samen met haar oudste dochter Saromila plukt zij theeblad in de theevelden. De jongste dochter, Chandradevi, zit nog op school. Het gezin van Rajambal woont in een huis van de overheid. Als aan Rajambal gevraagd wordt of zij en haar gezin gelukkig zijn op de theeplantage, beginnen haar ogen te twinkelen. "Ja", zegt zij verlegen lachend. Ze leiden een gelukkig leven, maar zij koestert twee grote wensen. Haar eerste wens is dat haar jongste dochter gaat studeren. De andere wens is dat de overheid hun huis gaat verbeteren.

Bij het verzamelpunt aangekomen, wordt het theeblad van Rajambal en Saromila in ontvangst genomen, gewogen en gecontroleerd op de juiste kwaliteit. Het geplukte gewicht wordt genoteerd en de pluksters krijgen een ontvangstbewijs waarmee zij wekelijks hun verdiensten ontvangen. De vrouwen plukken minstens 18 kg theebladeren. Indien zij meer plukken ontvangen zij een bonus. Als de kwaliteit goed is, wordt het blad in de theefabriek verwerkt. Het verflensen is de eerste stap in de verwerking van het theeblad. Hierbij wordt het theeblad op roosters gelegd, met grote ventilatoren wordt warme lucht onder de roosters geblazen. Het blad verliest 30% van haar vocht, wordt soepel en zacht en is klaar voor de volgende stap, het rollen van het blad op de rolmachines. Tijdens het rollen wordt de celstructuur van het theeblad opengebroken en komen de enzymen in aanraking met zuurstof waardoor het oxidatieproces is geactiveerd. Het blad verandert van kleur, van groen naar koperkleurig bruin, en ontwikkelt haar smaak. Als de gewenste smaak is bereikt stopt de fabrieksmanager het oxidatieproces door het blad te verhitten en te drogen in de droogovens. De laatste stap in het verwerkingsproces is de sortering van het theeblad op de verschillende bladgradaties.

Tenslotte wordt de thee in de keurkamer van de theeplantage gekeurd. Dit gebeurt na iedere productie door een team bestaande uit de fabrieksmanager, de assistent manager en de estate manager. Volgens een vast protocol zet de fabrieksmanager de thee op de keurtafel en wacht ons oordeel af. Dimbula thee onderscheidt zich door een rijk, bloemig aroma, prachtig in balans met een krachtige kop. De negentig theeplantages in dit gebied produceren in de maanden januari tot en met maart de top kwaliteit. Dan waait de noordoost moesson en ligt Dimbula in de luwte van het Centraal gebergte. Stockholm Tea Estate neemt een eervolle zesde plaats in onder de negentig Dimbula theeplantages en dat proeven we. De thee heeft een mooi, onderscheidend aroma, waarin we de geur van specerijen, nootmuskaat en kaneel, herkennen. Wij genieten van deze fantastische thee en laten dat dan ook blijken.

Wanneer wij afscheid nemen schudt Avan Devapragasam, sinds vier jaar factory manager op Stockholm Tea Estate, ons trots de hand. Als ik hem vraag naar het geheim van hun succes, zegt hij lachend: "het is allemaal teamwork dat begint bij het plukken van de goede kwaliteit theeblad." Dit is een terechte pluim op de hoed van de pluksters.