Oeganda

Parel van Afrika

Oeganda ligt grotendeels minimaal 1.000 meter boven zeeniveau en heeft een zeer geschikt klimaat voor de productie van koffie. Het tropische klimaat wordt getemperd door een verkoelende wind vanuit de bergen. De weelderige vegetatie is het resultaat van overvloedige regenval in twee regenseizoenen rond april en november. Niet voor niets werd Oeganda in 1907 door Winston Churchill, toen nog onderminister van Koloniën, De Parel van Afrika genoemd.

De koffieproductie is een van de belangrijkste inkomsten van Oeganda. Zo is het land bijvoorbeeld Afrika’s grootste producent van Robusta koffie. En produceert ook uitstekende, zelfs prijswinnende Arabica.

Kawacom koffiefabriek

Simon Lévelt is al ruim 15 jaar een tevreden afnemer van de koffie van Kawacom. Mede door de fijne contacten met deze koffieproducent hebben we in 2002 de begeleiding voor de Utz certificering van Kawacom op ons genomen. Voortbordurend op het verhogen van de kwaliteit is in 2008 besloten tot het bouwen van een centrale koffiefabriek.

In Bugisu, Oost Oeganda, verbouwen kleine boeren biologische Arabica koffie. De koffieboeren verwerkten zelf hun koffie, wat geen constante kwaliteit geeft. Vandaar dat Simon Lévelt en Kawacom besloten gezamenlijk te investeren in een centrale fabriek. De fabriek voor de bewerking van Arabica koffie was nieuw en uniek voor Oeganda. Naast de bouw van de fabriek worden de boeren ook getraind in onder andere de juist plukmethode. Dit samen geeft een mooiere kwaliteit koffie en een hogere prijs voor de boeren.

Deze state-of-the-art fabriek is een van de twee fabrieken in Oeganda die de koffie volgens de natte methode verwerkt én uitsluitend biologische en Utz gecertificeerde koffie verwerkt. De bouw van de fabriek en de training van de biologische koffieboeren heeft ruim twee jaar geduurd.

Een kijkje in de fabriek

De koffieboeren

In de kwekerij van Kawacom worden de koffieplantjes gekweekt. De koffieplantjes zijn afkomstig uit zaden van de koffiestruiken die al een goede oogst geven. De plantjes worden voor een klein bedrag aan de boeren verstrekt en er wordt hen geleerd hoe ze zelf kleinschalige kwekerijen kunnen opzetten.

De bij de fabriek aangesloten boeren kunnen hier hun oogst verkopen. Ze zijn niet verplicht om alleen aan Kawacom te verkopen, maar zijn om (een gedeelte van) hun oogst aan de hoogste bieder te verkopen.

De boeren komen uit de directe omgeving van de fabriek. De koffie wordt te voet, per (gehuurde) ezel of brommer naar de fabriek gebracht. Voor de dorpen die verder weg liggen, is er een kleine vrachtwagen die op vastgestelde dagen de koffie komt ophalen. Op verschillende ophaalpunten worden de koffiebonen gewogen, gekeurd en betaald.

Verwerking

Binnen acht uur nadat de koffiebessen geplukt zijn, moet de koffie worden verwerkt om schimmelvorming en kwaliteitsvermindering tegen te gaan.

De koffiebonen worden eerst gesorteerd. Dit gebeurt door middel van water. Het water is afkomstig van drie bronnen op vier kilometer afstand. Het wordt met een pijpleiding naar het land getransporteerd. Alle onrijpe bessen, takjes en blaadjes drijven naar boven en worden afgevoerd.

De rijpe bessen gaan de pulper in en worden ontdaan van hun vruchtvlees en schil. Het vruchtvlees en de schillen worden afgevoerd en gebruikt als compost. De overgebleven koffieboon met hoornschil wordt door het water meegevoerd naar een van de soaking tanks. Hier blijven ze acht tot tien uur. In de tanks gist de geleiachtige laag eraf, waarna de koffie gedroogd kan worden.

Het drogen van de koffieboon gebeurt eerst op terrassen in de zon, totdat de boon in de hoornschil nog 40% vocht bevat. Daarna gaan ze in 30 tot 48 uur de droogtrommel in om tot 12% vocht verder te drogen (een boon verliest gemiddeld 1% vocht per uur). De twee droogtrommels bij Kawacom worden gestookt op de hoornschil van de koffiebonen. Deze schillen zijn afkomstig van de fabriek in Kampala.

Daarna worden de gedroogde bessen nog een laatste keer handmatig gesorteerd om ze te ontdoen van verdwaalde schilletjes en beschadigde bonen.

Het gebruikte water wordt gefilterd door middel van vulkanische stenen. Het opgevangen water gaat naar een reservoir waar het de zuurgraad omlaag wordt gebracht met papyrusplanten. Als het water de juiste zuurgraad heeft behaald, stroomt het naar de nabijgelegen rivier.

Dit duurzame project resulteert in een betere prijs voor de boeren, een milieuvriendelijke verwerking en een heerlijke koffie voor de consument.